Breloki i długopisy wypromują obwodnicę

Brelok z testerem UV, samochodowa osłona na przednią szybę, zegar na biurko z prognozą pogody, futurystyczny rozkładany długopis – właśnie takie gadżety za kilkadziesiąt tysięcy złotych zamierza nabyć Miejski Zarząd Dróg do promocji wsparcia unijnego budowanej obwodnicy północnej. Mało kto zdaje sobie sprawę, że to nie wymysł MZD, a obowiązujące przepisy dotyczące wszystkich projektów współfinansowanych z Unii Europejskiej.

Lista gadżetów, które w trybie zapytania ofertowego zamierza zamówić Miejski Zarząd Dróg w Nowym Sączu jest długa. Są na niej torby „papierowe z uchwytem”, „kubki ceramiczne z dwoma kawałkami kredy do rysowania na powierzchni kubka”, „pendrive minimum 8 GB”, „eleganckie zestawy piśmiennicze”, „apteczka w wodoodpornym pudełku z uchwytem”. Wszystko w setkach sztuk, z obowiązkowymi nadrukami logo unijnego programu „Infrastruktura i Środowisko”, funduszu rozwoju regionalnego, MZD i herbu Nowego Sącza. Oczywiście w szczegółowo opisanej kolorystyce. A do tego reklamy wyłącznie w piątkowych (najdroższych dla reklamodawców) wydaniach jednego z dość ograniczonych w wyborze dzienników. Wszystkie te działania fachowo nazywają się: „Promocja projektu pn budowa ulicy klasy GP łączącej DK 75 (skrzyżowanie ul. Tarnowskiej i ul. Witosa) z ul. Marcinkowicką (droga powiatowa 25219) w granicach Nowego Sącza – przełożenie DK Zator – Przemyśl”. Inwestycja bardziej znana jest mieszkańcom jako obwodnica północna.

Ponieważ budowa współfinansowana jest z funduszy europejskich na rozliczeniu ciąży mnóstwo obowiązków. Jednym z nich jest konieczność działań informacyjnych i promocyjnych poświęconych poszczególnym programom czy funduszom, wynikająca wprost z przepisów prawa wspólnotowego oraz z mnóstwa szczegółowych wytycznych zawartych w dokumentach wydawanych przez różne ministerstwa. Dodatkowo zasady promocji danego projektu zawarte są w poszczególnych umowach na dofinansowanie.

Trudno wymienić wszystkie wytyczne odnośnie oznaczania i promowania projektów unijnych ale zawsze są to wszelkiego rodzaju tablice informacyjne (zamienione po zakończeniu na tablice pamiątkowe), foldery, książki, spoty reklamowe i bardzo często właśnie opisywane gadżety. I to właśnie o ich doborze decydują sami realizujący dany projekt, czyli tzw beneficjenci.

Dobór gadżetów oraz sumy wydawane na ich wyprodukowanie budzą wiele kontrowersji i głosów protestu odnośnie sensowności wydawania tych pieniędzy. Jak udało się nam dowiedzieć Miejski Zarząd Dróg zamierza tylko na opisywane kubki, teczki, breloczki i długopisy wydać około 50 tysięcy złotych (wysokość dofinansowania unijnego do budowy to około 68 milionów złotych, ale kwota 50 tysięcy nie wyczerpuje wszystkich wydatków promocyjnych).

– Ja podchodzę do tego w ten sposób że zamiast kupować drogie przedmioty – które faktycznie podnoszą koszt promocji lepiej zamówić takie które będa użyteczne dla większej liczby odbiorców. Testowałem to już przy dofinansowaniu Królowej Jadwigi – wyjaśnia Grzegorz Mirek, dyrektor Miejskiego Zarządu Dróg w Nowym Sączu.

Według dyrektora Mirka minęły już czasy, że na promocję projektów wydawano olbrzymie sumy. – Kiedy  programy unijne wchodziły do realizacji spektrum materiałów promocyjnych było bliżej nieokreślone. Wszystko mogło być gadżetem i promocją. Dochodziło do sytuacji, że beneficjenci kupowali komputery, notebooki, samochody, garnitury, namioty itd…Dlatego też UE wprowadziła katalog. Założenie generalnie jest takie że wartość pojedynczego gadżetu nie powinna być większa niż 250 zł. Stąd ilość a nie jakość ( granice rozsądku). Pytanie nasuwa się takie: czy lepiej rozdać losowo mieszkańcom np. 200 zestawów kubków pendrive`ów i smyczy, czy rozdać 20 drogich zestawów wśród kilku osób – zastanawia się dyrektor MZD.

Grzegorz Mirek zapewnia, że w ramach obowiązkowych działań promujących dofinansowanie budowy obwodnicy nie będzie urządzał specjalnych konferencji ani drukował dodatkowych broszur informacyjnych. Dlatego w tej dziedzinie miejscowym rekordzistą długo jeszcze zapewne będą Sądeckie Wodociągi. Jako promocję olbrzymiej inwestycji wodociągowej (o wartości około 275 mln zł) zamawiały m.in. „zestawy grilla w walizce”, „komplety podróżne do butów” i misie – maskotki. Spółka zorganizowała też sporo konkursów, bankietów i koncertów, a na to wszystko wydała (i zamierza wydać do końca przyszłego roku) aż 2,5 miliona złotych. – Daje to 0,9 procenta całkowitej wartości projektu. Sądeckie Wodociągi planując obowiązkowe działania promocyjne kierują się zasadą racjonalności wydatkowania środków, a spółka stara się zakupić rzeczy, które przedstawiają wysokie walory użytkowe i estetyczne – tłumaczył w ubiegłym roku dobór gadżetów promocyjnych Janusz Adamek, prezes Sądeckich Wodociągów.

Zdaniem Arkadiusza Mularczyka, nowosądeckiego posła Solidarnej Polski, przepisy nakazujące promowanie i reklamowanie dofinansowania to „klasyczne, europejskie marnotrawstwo, od którego się roi w budżecie UE”. – Takie patologie należy zatrzymać, aby pieniądze polskich podatników, bo z nich również finansowane są fundusze europejskie, nie były marnotrawione, żeby miliony złotych nie były wydawane na bzdurne gadżety a na wsparcie polskich rodzin czy najważniejsze inwestycje infrastrukturalne – mówi ostro Mularczyk.

Mimo próśb o komentarz przesłanych pocztą elektroniczną nie otrzymaliśmy odpowiedzi od kilku innych polityków, m.in. przedstawicieli Platformy Obywatelskiej.

JO