W swoim rozważaniu podczas przejmującego nabożeństwa na Placu św. Piotra w dn. 27 marca br. papież Franciszek wypowiedział znamienne słowa: „Początkiem wiary jest świadomość, że potrzebujemy zbawienia. Nie jesteśmy samowystarczalni, sami toniemy; potrzebujemy Pana jak starożytni żeglarze gwiazd. Zaprośmy Jezusa do łodzi naszego życia. Przekażmy Mu nasze lęki, aby On je pokonał. Podobnie jak uczniowie doświadczymy, że z Nim na pokładzie nie dojdzie do katastrofy”.
W celebracjach liturgicznych nadchodzących dni Kościół daje nam
wyjątkową okazję do odpowiedzi na apel papieża Franciszka i do przejścia
z Chrystusem od śmierci do życia, od ciemności do światła i od lęku do
nadziei. Jednak w związku z wprowadzonymi dla naszego dobra
ograniczeniami, tegoroczny Wielki Tydzień będzie pod wieloma względami
wyjątkowy. Abyśmy więc mogli jak najgłębiej przeżyć razem te nadchodzące
dni, w nawiązaniu do dekretów Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny
Sakramentów z dn. 19 oraz 25 marca br., wprowadzam następujące
zarządzenia:
1. Wzywam wiernych świeckich do pozostania w domach i
do uczestnictwa w celebracjach Wielkiego Tygodnia za pośrednictwem
mediów, a także do podjęcia w tych dniach szczególnie intensywnej
modlitwy rodzinnej. Pomoże w tym specjalny rytuał rodzinny, który
zostanie przygotowany przez diecezję i udostępniony w mediach
elektronicznych.
2. W obecnej sytuacji w parafiach nie ma
możliwości przystąpienia do sakramentu pokuty i pojednania w zwyczajnej
formie. Proszę więc wszystkich duszpasterzy o przypomnienie wiernym roli
żalu doskonałego połączonego ze szczerą wolą wyspowiadania się, gdy to
już będzie możliwe. Tych, którzy pragną skorzystać z posługi
sakramentalnej, proszę o telefoniczny kontakt z duszpasterzami. Jest ona
nadal możliwa indywidualnie w kościołach i przy zachowaniu wszelkich
środków ostrożności (por. Dekret Biskupa Tarnowskiego w związku ze stanem epidemii w Polsce, 24.03.2020).
3.
Proszę wszystkich wiernych, aby w Wielką Środę wieczorem w swoich
domach przeżyli rodzinne nabożeństwo pojednania, w oparciu o
przygotowany rytuał. W kontekście utrudnionego dostępu do sakramentu
pokuty i pojednania, ta wspólna modlitwa pokutna, może być ważnym
wydarzeniem na drodze wielkopostnego nawrócenia i przygotowaniem do
świętowania męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.
4.
Przypominam, że okres w którym należy przyjąć Chrystusa w Komunii św. –
czego wymaga od nas trzecie przykazanie kościelne – obejmuje czas od
Środy Popielcowej do Niedzieli Trójcy Świętej (czyli do 7 czerwca br.).
NIEDZIELA PALMOWA
5. W Niedzielę Palmową
należy pominąć procesję z palmami oraz ich poświęcenie i – za wyjątkiem
kościoła katedralnego – zastosować trzecią formę przewidzianą przez
Mszał Rzymski, odczytując w ramach wstępu antyfonę na wejście w całości,
a następnie odmawiając akt pokuty. W liturgii słowa należy wybrać
dłuższą wersję opisu Męki Pańskiej.
6. Zachęcam wiernych do
własnoręcznego przygotowania palm w domach w gronie rodzinnym, co może
być okazją do wspólnej modlitwy i katechezy.
MSZA KRZYŻMA
7. Ponieważ Msza Krzyżma św. nie
służy wyłącznie poświęceniu olejów, ale podkreśla jedność ludu Bożego
ze swoim biskupem, dlatego w tym roku zostaje ona przeniesiona na inny
termin, a jej data zostanie ustalona po ustaniu epidemii. Należy nadal
korzystać z Krzyżma świętego i oleju chorych pobłogosławionych przed
rokiem.
TRIDUUM PASCHALNE – ZARZĄDZENIA OGÓLNE
8.
Poszczególne celebracje Triduum Paschalnego mogą być sprawowane jedynie
w katedrze, kościołach parafialnych oraz w klasztorach i wspólnotach
zakonnych. Tracą zatem swoją ważność wszelkie dotychczasowe przywileje
dotyczące możliwości wielokrotnego odprawiania liturgii Triduum
Paschalnego w danym kościele lub w kaplicach dojazdowych. Gorąco
zachęcam do celebrowania jej w tych samych godzinach, co w katedrze.
Będzie to wyjątkowy znak naszej jedności w tym niespokojnym czasie.
9.
Wszystkie obrzędy należy odprawić bez udziału ludu, a jedynie z osobami
życia konsekrowanego oraz ograniczoną do minimum asystą (wyłącznie
spośród osób pełnoletnich), dbając o „szlachetną prostotę” celebracji.
Tam gdzie jest większa liczba kapłanów lub osób życia konsekrowanego,
nie należy dopuszczać dodatkowych usługujących, a jedynie podzielić
między siebie przewidziane czynności liturgiczne.
10. W
celebracjach transmitowanych należy wygłosić homilię, zaś w ramach
obrzędu Komunii św. ułatwić wiernym przyjęcie komunii duchowej (czyli
odmówić wybraną modlitwę komunii duchowej). W pozostałych celebracjach, z
racji tego iż dokonają się bez udziału ludu, można opuścić homilię, a w
jej miejsce zachować dłuższą chwilę milczenia.
11. Zachęcam
duchownych, aby w tych dniach wspólnotowo celebrowali Liturgię Godzin,
zaś wiernych świeckich do włączenia się w nią za pośrednictwem radia RDN
Małopolska i RDN Nowy Sącz.
12. Przypominam, że Kościół w tych
dniach udziela Komunii św. wyłącznie podczas celebracji liturgicznych
oraz osobom umierającym. Dlatego zapraszam wszystkich pozostających w
domach do komunii duchowej. W ten sposób jeszcze mocniej uświadomimy
sobie, że Chrystus obecny w Najświętszym Sakramencie jest dla nas
wyjątkowym i niezasłużonym darem.
13. Należy zrezygnować z
urządzania „ciemnicy” i „grobu pańskiego” oraz wystawiania krzyża do
adoracji. Można ewentualnie przygotować jedynie symboliczną dekorację. W
związku z tym powstrzymujemy się od organizowania czuwań w kościele.
WIELKI CZWARTEK
14. W tym roku zwyczaj uruchamiania dzwonów podczas Chwała należy przenieść na rozpoczęcie liturgii Mszy Wieczerzy Pańskiej i dzwonić nimi przez dłuższą chwilę.
15.
Na zakończenie Mszy św. Wieczerzy Pańskiej pomija się procesję z
Najświętszym Sakramentem, który po Komunii św. od razu umieszcza się w
tabernakulum. Po końcowym błogosławieństwie należy obnażyć ołtarz.
16.
Wiernych świeckich zachęcam, by zamiast zwyczajowego nawiedzenia
„ciemnicy”, odprawili w gronie rodzinnym tzw. „godzinę świętą”, łącząc
się ze Zbawicielem w godzinie Jego konania w Ogrojcu.
WIELKI PIĄTEK
17. Na rozpoczęcie Liturgii na
cześć Męki Pańskiej niech nie zabraknie gestu prostracji wszystkich
kapłanów, a nawet usługujących. Będzie to szczególna okazja do
przebłagania Boga za nasze grzechy i modlitwy o zahamowanie epidemii.
18.
Do modlitwy powszechnej należy dołączyć dodatkowe wezwanie za
dotkniętych epidemią, zaś podczas adoracji krzyża odśpiewać suplikacje.
19.
Proszę wszystkich wiernych, aby w Wielki Piątek wyeksponowali w swoich
domach wizerunek Chrystusa ukrzyżowanego. Ponieważ tego dnia można
zyskać odpust zupełny za adorację krzyża, zachęcam do odprawienia w domu
drogi krzyżowej i modlitwy osobistej, która pozwoli przyjąć owoce Męki
Pańskiej.
WIELKA SOBOTA
20. Należy pominąć tradycyjny
obrzęd błogosławienia pokarmów i wody święconej w kościołach, kaplicach i
innych miejscach. Nie rezygnujmy jednak z przygotowania tradycyjnych
pokarmów na stół wielkanocny i dokonajmy obrzędu ich błogosławieństwa
przed śniadaniem wielkanocnym.
21. W Wielką Sobotę trwajmy w
naszych domach w wyciszeniu i skupieniu jednocząc się przez modlitwę z
Chrystusem pogrzebanym i udającym się do otchłani, aby wyzwolić swoje
dzieci z niewoli grzechu i śmierci.
WIGILIA PASCHALNA
22. Podobnie jak w Wielki
Czwartek, tak również na rozpoczęcie Wigilii Paschalnej, należy
uruchomić na dłużą chwilę dzwony kościelne (zamiast w czasie Chwała).
23.
Wszystkie obrzędy Wigilii Paschalnej winny być sprawowane w
prezbiterium kościoła. W czasie liturgii światła nie przygotowuje się
ogniska, a jedynie poświęca zapalony znicz. Po przygotowaniu paschału
przechodzi się do Orędzia Paschalnego, pomijając przy tym procesję. W
liturgii słowa należy odczytać wszystkie czytania. W liturgii
chrzcielnej nie błogosławi się ani źródła chrzcielnego, ani wody
świeconej, a tylko odmawia odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych.
24.
Ponieważ w tym roku nie ma możliwości zorganizowania procesji
rezurekcyjnej, dlatego na zakończenie Wigilii Paschalnej należy
uruchomić dzwony przynajmniej na 15 minut i odprawić przygotowany
specjalny obrzęd ogłoszenia zmartwychwstania Chrystusa. Będzie to dla
nas znakiem, że pomimo trudnej sytuacji jesteśmy wezwani do wielkanocnej
radości.
25. Wiernych świeckich, którzy będą uczestniczyli w
celebracji Wigilii Paschalnej za pośrednictwem mediów, zachęcam, by na
czas odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych zapalili świece, wspominając,
że właśnie przez ten sakrament Chrystus przeprowadził nas ze śmierci do
nowego życia.
CHRZEST ŚWIĘTY
26. Chrzest dzieci można przenieść na Niedzielę Zesłania Ducha Świętego. Jeżeli jednak rodzice nie chcą zwlekać, powinien być on celebrowany poza Mszą św. z liturgią słowa (por. Rozdział II Obrzędów chrztu dzieci), nawet w dni powszednie. W zaistniałej sytuacji nie jest możliwe celebrowanie chrztu wielu dzieci równocześnie. Za każdym razem należy pobłogosławić świeżą wodę i starannie oczyścić chrzcielnicę.
† Andrzej Jeż
BISKUP TARNOWSKI
Tarnów, dn. 31.03.2020
