Strona główna Wczoraj i dziś

Dworek na Plantach (Jagiellońska 35)

dworek na plantach w Nowym Sączu, lata 30
Dworek przy ul. Jagiellońskiej na zdjęciu z lat 30. Fotografię zrobiono z piętra kamienicy na przeciwko, prawdopodobnie pod nr 48. Fot. archiwum prywatne / Twój Sącz

Dworek z przełomu XVIII i XIX wieku położony w Ogrodzie Miejskim (dzisiejszych Plantach), z adresem Jagiellońska 35. Dziś, od zakończenia remontu w 2007 roku, działa w nim Nowosądecka Mała Galeria.

Dworek należał do doktora Onufrego Prus-Trembeckiego (m.in. uczestnika Powstania Listopadowego, chirurga, okulisty i aptekarza, a w 1870 roku także burmistrza Nowego Sącza). Leszek Migrała w książce „Ulica Jagiellońska w Nowym Sączu od końca XIX wieku do 1945 roku – mieszkańcy i zabudowa” przypomina:

Dworek parterowy o klasycyzującym detalu z przełomu XVIII i XIX w., będący własnością wspomnianego wcześniej dr. Onufrego Prus-Trembeckiego (uczestnika powstania listopadowego, o którym jako o lekarzu napisano: „sumienny i biegły, łączący z gruntowną nauką szlachetną prostotę i słodycz obyczajów”), później jego córki Zofii, a następnie wnuka Józefa Wieniawy Zubrzyckiego, ofiarowany miastu w 1900 r. na podstawie testamentu z 1896 r., włączony do Ogrodu Miejskiego w 1905 r.

Reklama
Józef Wieniawa-Zubrzycki w mieszkaniu przy Jagiellońskiej 35. Fot z wydawnictwa „Ulica Jagiellońska w Nowym Sączu od końca XIX wieku do 1945 roku – mieszkańcy i zabudowa”, Biblioteczka Rocznika Sądeckiego, Leszek Migrała, Nowy Sącz 2012

Około 1900 r. zamieszkiwał w nim Stanisław Walter (nadkomisarz kolejowy) z rodziną, a około 1910 r. Helena de Castellano z Dzianotów Lechicka, krewna Józefa Wieniawy Zubrzyckiego, mająca zagwarantowane w obiekcie (podobnie jak Maria Lechicka) dożywocie. W 1937 r. (po ostatecznym przekazaniu posesji miastu przez Jadwigę z Narolskich Zarankową – wnuczkę Marii Lechickiej) pomieszczenia dworku oddano do dyspozycji Biblioteki Miejskiej oraz Miejskiego Domu Oświatowego Towarzystwa Szkoły Ludowej, przeniesionego na nowe miejsce z budynku znajdującego się w sąsiedztwie z zamku starościńskiego.

Dworek na Plantach w Nowym Sączu, dziś Nowosądecka Mała Galeria
Mała Galeria w dworku przy ul. Jagiellońskiej 35, zdjęcie współczesne ze strony malagaleria.pl

W latach 1928–1936 w domu tym zamieszkiwał wraz z żoną Jadwigą z Narolskich i synem Stanisławem juniorem – Stanisław Zaranek, doktor wszechnauk lekarskich, prezes Towarzystwa Przeciwgruźliczego oraz naczelny lekarz Nowosądeckiej Kasy Chorych, który prowadził tutaj praktykę lekarską. Przed wybuchem II wojny światowej obiekt tętnił życiem. W 1938 r. TSL organizowało w tym miejscu interesujące odczyty, m.in. z udziałem Stanisława Witkiewicza, odbywały się również posiedzenia komitetu redakcyjnego „Rocznika Sądeckiego”.

Nowy Sącz dworek na Plantach przy ul. Jagiellońskiej 35
Dworek na Plantach. Fot z wydawnictwa „Ulica Jagiellońska w Nowym Sączu od końca XIX wieku do 1945 roku – mieszkańcy i zabudowa”, Biblioteczka Rocznika Sądeckiego, Leszek Migrała, Nowy Sącz 2012

W 1940 r. do dworku, będącego w okresie okupacji siedzibą Hitlerjugend, przeniesiono z zamku (z nakazu niemieckiego komisarza miasta dr Friedricha Schmidta) akta miejskie, nad którymi nadzór objął dr Rudolf Kesserling, i które w 1944 r. przepadły wywiezione do Rzeszy. Na początku 1946 r., po przeniesieniu księgozbioru z ul. Ducha Świętego 2, w miejscu tym na nowo urządzono Bibliotekę Miejską.

Nowy Sącz. Ulica Jagiellońska na skrzyżowaniu z Mickiewicza. Przełom lat 50/60.
Ulica Jagiellońska na skrzyżowaniu z Mickiewicza. Przełom lat 50/60. Budynek na pierwszym planie to Jagiellońska 37, w głębi widoczny dworek przy Jagiellońskiej 35. Fot. archiwum prywatne / Twój Sącz

(zim)

Reklama

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj