Ulica Kilińskiego to jeden z tych fragmentów Nowego Sącza, który w ciągu kilkudziesięciu lat zmienił się nie do poznania. Jeszcze w latach 60. była to bardziej polna droga na obrzeżach miasta, biegnąca od ul. Matejki przez obecny teren szpitala niemal do Białego Klasztoru.
Kilka odcinków dawnej Kilińskiego (np. w okolicy byłego Zajazdu Sądeckiego) zachowało się jako uliczki biegnące wzdłuż obecnej, wytyczonej w nowym przebiegu w latach 60 ulicy Kilińskiego. Parę lat później pojawiło się Rondo Obrońców Pokoju (pod rozbudowującym się szpitalem) i stadion klubu Sandecja nazwany Stadionem XXV-lecia PRL. Obiekt, który widzimy na zdjęciach, zniknął z krajobrazu ulicy w 1974 roku.
Warto pamiętać, że na przełomie XIX i XX wieku w Nowym Sączu działało bodaj siedem młynów, zlokalizowanych na lewym brzegu Kamienicy i napędzanych jej wodą oraz potoku Młynówka. Jednym z nich był właśnie widoczny na zdjęciach młyn stojący mniej więcej w rejonie ronda pod szpitalem i stadionu piłkarskiego. Nazywany był młynem Arnolda Horowitza (ostatniego przedwojennego właściciela). Wcześniej, w latach 60. XIX w. został zbudowany i prowadzony przez Jędrzeja Jenknera, osadnika ze Śląska. Potem młyn przejął syn, Maksymilian. W okresie międzywojennym prawo własności nabyła rodzina Horowitzów.
Najbardziej znany w Nowym Sącz młyn jezuicki został częściowo upaństwowiony kilka lat po zakończeniu wojny. Podobny los spotkał także młyn Horowitza, o którym pisze Bogdan Potoniec w opracowaniu „Młyn wodny Zgromadzenia oo. Jezuitów w Nowym Sączu, 1843-1999” opublikowanym w Roczniku Sądeckim Tom XXVIII 2000 (wyd. Zarząd Miasta Nowego Sącza i Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Sączu).
W Nowym Sączu upaństwowiono jeden z najnowocześniejszych przed wojną młynów amerykańskich, którego właścicielem był Arnold Horowitz. Znajdował się obok ronda przy stadionie Sandecji. Zakład ten już nie istnieje, gdyż wyburzony został w 1974 roku w związku z budową obwodnicy. Drugim upaństwowionym zakładem był duży młyn, pracujący również w systemie amerykańskim, na Piaskach pod Starym Sączem. Wszystkie trzy młyny zostały przejęte przez Centralę Rolniczą Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” Zarząd Młynów Gospodarczych Ekspozytura Wojewódzka w Krakowie i przekazane zostały w użytkowanie Rejonowemu Zarządowi Młynów Gospodarczych w Nowym Sączu, który mieścił się przy ul. Młyńskiej 18. Dawne tradycyjne nazwy młynów zostały zastąpione nowymi urzędowymi i tak młyn oo. Jezuitów otrzymał nazwę Młyn Gospodarczy nr 1, dawny zakład Arnolda Horowitza został Młynem Gospodarczym nr 2, a zakładowi na Piaskach w Starym Sączu nadano numer identyfikacyjny 3.
Przy okazji warto wspomnieć o zbudowany po sąsiedzku, istniejącym do dziś budynku młyna Hermana Laksa przy ul. Młyńskiej 9. Zdjęcie poniżej zrobiono na przełomie lat 50. i 60. od strony podwórka, przez które przepływał potok napędzający koła młyńskie. Po lewej stronie fotografii można dostrzec fragment budynku sądeckiej lecznicy (od 1953 r był to Szpital Miejski im. Jędrzeja Śniadeckiego).
Z kolei historię młyna jezuickiego opisywaliśmy niedawno, więc przypomnimy tylko jedno z zdjęć, a cały tekst znajdziecie tutaj: Młyn jezuicki w Nowym Sączu
(zim)
