To już ostatnie chwile instytucji znanej pod nazwą Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu – od środy nazwa zmieni się na Muzeum Ziemi Sądeckiej. To decyzja władz województwa poparta uchwałą sejmiku, który zmienił też nazwę muzeum w Tarnowie. W Nowym Sączu dodatkowo zdecydowano, że należy zwiększyć skład 11-osobowej rady muzeum, złożonej w większości z członków Prawa i Sprawiedliwości lub blisko związanych z tą partią.
Muzeum w Nowym Sączu jest instytucją kultury Województwa Małopolskiego. Jako Muzeum Okręgowe funkcjonuje od połowy lat 70. (od momentu reformy administracyjnej kraju i powstania województwa nowosądeckiego). Nazwa Muzeum Ziemi Sądeckiej jest historycznie uzasadniona (pod taką nazwą rozpoczęło działalność w 1938 roku w nowosądeckim zamku a potem po wojnie w Domu Gotyckim) ale argumentowanie jej zmiany przez władze województwa jest dość ogólnikowe i uniwersalne.
Otóż w uzasadnieniu do przegłosowanej przez Sejmik Województwa Małopolskiego pod koniec grudnia ubiegłego roku uchwały o zmianie nazwy Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu na Muzeum Ziemi Sądeckiej oraz o zmianie jego statutu można przeczytać, że zmiany te podejmowane są ze względu na „zasięg kulturowy dziedzictwa Sądecczyzny ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju i emanacji środowisk artystycznych związanych z istotnymi ośrodkami życia duchowego usytułowanymi [pisownia oryginalna – red.] w miastach i regionie Małopolski południowej, charakter i znaczenie gromadzonych zbiorów w perspektywie rozwoju kolekcji muzealnej, pozycję promocyjną Muzeum, a także transparentność oraz identyfikację nazwy w wymiarze ogólnopolskim”.
Identyczne uzasadnienie podano w przypadku podjętej tego samego dnia uchwały o zmianie nazwy Muzeum Okręgowego w Tarnowie na Muzeum Ziemi Tarnowskiej (zastępując jedynie „zasięg kulturowy dziedzictwa Sądecczyzny” na „ziemi tarnowskiej”). Jest jeszcze jedna różnica odnośnie muzeum w Nowym Sączu. Otóż w nowym statucie zwiększono liczbę członków Rady Muzeum z 11 do 13 osób.
Zgodnie z Ustawą o muzeach Rada Muzeum powoływana jest przez odpowiedni organ (w tym przypadku to Zarząd Województwa Małopolskiego) spośród osób wskazanych m.in. przez samorząd, stowarzyszenia naukowe czy dyrektora muzeum. Rada może liczyć od 5 do 15 członków. Rada Muzeum według zapisów Ustawy o muzeach „sprawuje nadzór nad wypełnianiem przez muzeum jego powinności wobec zbiorów i społeczeństwa” oraz „ocenia, na podstawie przedłożonego przez dyrektora muzeum sprawozdania rocznego z działalności, działalność muzeum oraz opiniuje przedłożony przez dyrektora roczny plan działalności”.
Kadencja członka rady trwa 4 lata. Funkcja nie jest płatna choć przepisy pozwalają na wypłacanie diet i kosztów przejazdów lub noclegów. Jednak jak nas poinformowała dyrekcja Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, w 2023 roku na posiedzenie rady (odbyło się prawdopodobnie tylko raz) z budżetu instytucji nie wydano w zeszłym roku żadnych środków.
Skąd zatem pomysł, żeby Radę Muzeum w Nowym Sączu jeszcze powiększyć o kolejne dwie osoby? Tego nie napisano w uzasadnieniu do uchwały, ale jednym zdaniem wytłumaczyła to podczas sesji sejmiku województwa Iwona Gibas, członek zarządu województwa i… członek Rady Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. – Uznaliśmy, że Rada powinna być doposażona w specjalistów, którzy będą mogli wzmocnić działalność tego muzeum – mówiła na sesji sejmiku 28 grudnia 2023 roku Iwona Gibas.
A jakich specjalistów zarząd województwa do tej pory już powołał? Na 11 obecnych członków Rady Muzeum w Nowym Sączu aż 7 to osoby bezpośrednio związane z Prawem i Sprawiedliwością, bez znanych szerzej kwalifikacji i doświadczeń związanych z muzealnictwem lub ogólniej, z kulturą i sztuką. Przewodniczącym rady jest Witold Kozłowski, marszałek województwa małopolskiego (PiS) a zastępcą Andrzej Szkaradek, emerytowany działacz związkowy, były poseł i radny wojewódzki oraz miejski, członek PiS. W skład rady wchodzą również wcześniej wymieniana Iwona Gibas (wieloletnia dyrektor biura poselskiego Beaty Szydło), Marta Mordarska (radna wojewódzka PiS), Magdalena Majka (zastępca prezydenta Nowego Sącza, wieloletnia dyrektor biura poselskiego Piotra Naimskiego z PiS), Marek Kwiatkowski (starosta nowosądecki, PiS), Patryk Wicher (poseł PiS).
Zgodnie z uchwałą sejmiku, zmiana nazwy nowosądeckiego muzeum wchodzi w życie po upływie 14 dni od momentu ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego. Publikacja nastąpiła 9 stycznia br. zatem nazwa Muzeum Ziemi Sądeckiej będzie obowiązywać od 24 stycznia 2024.
(JO)
