15 czerwca 1934 roku w Warszawie zastrzelono ministra spraw wewnętrznych Bronisława Wilhelma Pierackiego. Nowosądecki pogrzeb Pierackiego – polityka urodzonego w Gorlicach (a w Nowym Sączu za młodu uczęszczającego do I Gimnazjum) – był wielką manifestacją patriotyczną. Jedną z największych w historii naszego miasta.
Uroczystości pogrzebowe ministra zastrzelonego przez ukraińskiego nacjonalistę rozpoczęły się 17 czerwca w Warszawie. Potem trumnę ze zwłokami zastrzelonego zawieziono specjalnym pociągiem, przez Kraków, do Nowego Sącza. Skład dotarł na nowosądecki dworzec 41 minut po północy, już 19 czerwca.
Wstał słoneczny, parny świt 19-go czerwca. Ze wszystkich stron płyną rzekami w stronę Nowego Sącza tłumy mieszkańców wsi i odległych miast i miasteczek. Na ulicach coraz ciaśniej. policja, straż ogniowa skoncentrowane z całego powiatu, utrzymują wzorowy porządek. Na rynku, przed kościołem farnym morze głów! A w kościele, gdzie na katafalku spoczęła wśród wieńców od Pana Prezydenta Rzplitej, Pana Marszałka Piłsudskiego, Rządu, wśród kwiecia, wśród świec jarzących się migotliwem światłem, od godziny 5 odbywają się bez przerwy żałobne msze za dusze tragicznie zmarłego Ministra.
Przed godziną 9-tą zbierają się w nawie kościelnej: Rząd Rzplitej, Duchowieństwo, Generalicja, delegaci Władz i Urzędów, Stowarzyszeń i Organizacji. Punktualnie o godzinie 9 wychodzi ze mszą Ks. Biskup W. P. Gawlina, otoczony rzeszą Kleru. Ks. Biskup wypowiada słowa modlitwy, na chórze grają organy i orkiestra wojskowa 1 psp. W krzesłach i bocznych ławkach dostrzec można siedzących ministrów i generałów, przybyłych na pogrzeb z Warszawy i dalekiego kraju – relacjonował “Głos Podhala”.
Po mszy trumnę umieszczono na lawecie armatniej i kondukt przeszedł z kościoła pw. św. Małgorzaty przez Rynek, ulicę Jagiellońską, Grodzką (która stanie się na kilka lat ul. Pierackiego) na cmentarz przy ul. Rejtana. Tam, tymczasowo, złożono Pierackiego w grobowcu rodzinnym.
Drugie uroczystości ku czci Bronisława Pierackiego i jego ponowny pogrzeb odbyły się w Nowym Sączu 18 i 19 października 1935 roku. Trumnę z ciałem przeniesiono wówczas do granitowego grobowca – mauzoleum na Starym Cmentarzu. Obecny na uroczystościach (zaprzysiężony zaledwie kilka dni wcześniej ) premier Marian Zyndram-Kościałkowski, wmurował kamień węgielny pod rozpoczętą już wtedy naprzeciw mauzoleum budowę Domu Strzeleckiego im. Bronisława Pierackiego (dzisiejszy Miejski Ośrodek Kultury).
Zobacz: Drugi sądecki pogrzeb Bronisława Pierackiego – nieznane zdjęcia z 1935 roku
W 1940 r. Niemcy, chcąc by sądeczanie zapomnieli o swym bohaterze i niepodległości Polski, którą utożsamiał, polecili przenieść trumnę wraz z płytą nagrobną ponownie na cmentarz komunalny.
14 października 2018 roku, po ekshumacji z grobowca na cmentarzu przy ul. Rejtana, odbył się kolejny pochówek gen. Bronisława Pierackiego. Msza pogrzebowa odbyła się w Bazylice św. Małgorzaty w Nowym Sączu. Trumna została odprowadzona przez kondukt żałobny na Stary Cmentarz w Nowym Sączu przy Al. Wolności, na poprzednie miejsce spoczynku, gdzie odtworzono mauzoleum Bronisława Pierackiego z 1935 roku.
(JO)
