Pierwszy sądecki pogrzeb Bronisława Pierackiego na zdjęciach NAC

Narodowe Archiwum Cyfrowe udostępniło już niemal 40 fotografii z uroczystości pogrzebowych ku czci Bronisława Pierackiego, jakie odbyły się 19 czerwca 1934 roku w Nowym Sączu. Dzięki zdjęciom możemy zobaczyć nie tylko, jakie tłumy żegnały zastrzelonego w Warszawie (i związanego z naszym miastem) ministra spraw wewnętrznych, ale też zobaczyć spory fragment miasta z tamtego okresu. Fotografie konduktu pogrzebowego ułożyliśmy chronologicznie, od kościoła farnego po cmentarz. Więcej zdjęć z tych uroczystości można szukać w zbiorach NAC online.

O zamordowanym 15 czerwca 1934 roku ministrze oraz o uroczystościach pogrzebowych w Nowym Sączu pisaliśmy obszernie m.in. w tekście Bronisław Pieracki – 80 rocznica wielkiego pogrzebu.

Pierwsze uroczystości ku czci Pierackiego odbyły się 17 czerwca w Warszawie. Potem trumnę ze zwłokami zastrzelonego zawieziono specjalnym pociągiem, przez Kraków, do Nowego Sącza. Skłąd dotarł na nowosądecki dworzec 41 minut po północy, już 19 czerwca.

„Wstał słoneczny, parny świt 19-go czerwca. Ze wszystkich stron płyną rzekami w stronę Nowego Sącza tłumy mieszkańców wsi i odległych miast i miasteczek. Na ulicach coraz ciaśniej. policja, straż ogniowa skoncentrowane z całego powiatu, utrzymują wzorowy porządek. Na rynku, przed kościołem farnym morze głów! A w kościele, gdzie na katafalku spoczęła wśród wieńców od Pana Prezydenta Rzplitej, Pana Marszałka Piłsudskiego, Rządu, wśród kwiecia, wśród świec jarzących się migotliwem światłem, od godziny 5 odbywają się bez przerwy żałobne msze za dusze tragicznie zmarłego Ministra. Przed godziną 9-tą zbierają się w nawie kościelnej: Rząd Rzplitej, Duchowieństwo, Generalicja, delegaci Władz i Urzędów, Stowarzyszeń i Organizacji. Punktualnie o godzinie 9 wychodzi ze mszą Ks. Biskup W. P. Gawlina, otoczony rzeszą Kleru. Ks. Biskup wypowiada słowa modlitwy, na chórze grają organy i orkiestra wojskowa 1 psp. W krzesłach i bocznych ławkach dostrzec można siedzących ministrów i generałów, przybyłych na pogrzeb z Warszawy i dalekiego kraju” – relacjonował „Głos Podhala”.

Po mszy trumnę umieszczono na lawecie armatniej i kondukt przeszedł z kościoła pw. św. Małgorzaty przez Rynek, ulicę Jagiellońską, Grodzką (która stanie się na kilka lat ul. Pierackiego) na cmentarz przy ul. Rejtana. Tam, tymczasowo, złożono Pierackiego w grobowcu rodzinnym.

„Na cmentarzu nowosądeckim znaleźli się tylko reprezentanci Władz i delegacje. Tysięczne tłumy publiczności zostały u bram cmentarnych” – relacjonował „Głos Podhala”.

Drugie uroczystości ku czci Bronisława Pierackiego i jego ponowny pogrzeb odbyły się w Nowym Sączu 18 i 19 października 1935 roku. trumnę z ciałem przeniesiono do granitowego grobowca-mauzoleum na Starym Cmentarzu (wkrótce pokażemy zdjęcia z tej ceremonii). Do miasta znów przybyły tłumy, a wśród licznych przedstawicieli władz był, zaprzysiężony zaledwie kilka dni wcześniej, premier Marian Zyndram-Kościałkowski. Premier po ceremonii wmurował kamień węgielny pod rozpoczętą już wtedy budowę Domu Strzeleckiego im. Bronisława Pierackiego (dzisiejszy Miejski Ośrodek Kultury, tutaj przeczytasz więcej: Dom Strzelecki i DKK).

– Szczątki doczesne śp. ministra gen. Bronisława Pierackiego spoczęły dziś w grobowcu trwałym, w którym już nikt im spokoju nie zakłóci – mówił nad mauzoleum 19 października 1935 premier Kościałkowski. Boleśnie się mylił. W 1939 roku niemieckie władze okupacyjne przeniosły szczątki Pierackiego i jego grobowiec na cmentarz komunalny przy ul. Rejtana, gdzie znajduje się do dziś.

(JO)