Społeczny Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Nowym Sączu zapowiada, że realne jest odsłonięcie monumentu w tegoroczne Święto Niepodległości. Pomnik miałby stanąć w miejscu zburzonego w lipcu 2015 roku mauzoleum Armii Czerwonej.
Na razie członkowie społecznego komitetu, działającego przy Stowarzyszeniu Nowosądecka Wspólnota, starają się o przychylność władz Nowego Sącza – prezydenta i Rady Miasta – konieczną do przekazania terenu przy al. Wolności. – Mamy nadzieję, że uzyskamy zgodę na tę lokalizację. Moim zdaniem jest duża przychylność dla tego pomysłu – powiedział nam Tadeusz Nowak, prezes Stowarzyszenia Nowosądecka Wspólnota i pierwszy przewodniczący komitetu budowy pomnika.
Komitet ma plan, aby odsłonięcie pomnika Marszałka zorganizować już w tym roku, 11 listopada, w setną rocznicę nadania Piłsudskiemu tytułu Honorowego Obywatela Miasta Nowego Sącza. Na razie trwa jeszcze zbieranie funduszy na realizację zamierzeń. – Całkowity koszt to około 300 tysięcy złotych. Na razie udało nam się zebrać 50 tysięcy, ale pozyskamy kolejnych darczyńców i sponsorów – mówi Tadeusz Nowak.
Cały monument ma mieć około 7 metrów wysokości. Ma być wykorzystany przedwojenny projekt Jana Małety, rzeźbiarza i legionisty, który Komitet otrzymał od syna artysty, Wojciecha Małety (obecnie ustalane są ostatnie formalności związane z przekazaniem praw do dzieła). Wkrótce ma też być zaprezentowana wizualizacja pomnika w technologii 3D.
Jak przypomina Społeczny Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego, Nowy Sącz jako pierwsze miasto na ziemiach polskich nadało w dniu 22 marca 1916 r. Józefowi Piłsudskiemu tytuł Honorowego Obywatela, uprzedzając tym podobną decyzję Krakowa i Wilna. Po śmierci Marszałka w 1935 roku w mieście powstał komitet, który miał uczcić jego pamięć budową pomnika, ale wstrzymano realizację pomysłu.
Inicjatywa budowy pomnika odżyła w kręgach Stowarzyszenia Nowosądecka Wspólnota, a Społeczny Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Nowym Sączu powstał oficjalnie w 2012 roku. W skład komitetu weszło szerokie grono działaczy społecznych i polityków, także w przeszłości związanych ze zwalczającą pamięć o Piłsudskim PZPR, co do dziś w mieście wzbudza kontrowersje.
„Pośród członków komitetu są przedstawiciele różnych środowisk i zawodów (…) Mieszkańcy Nowego Sącza szanują swoją przeszłość. Przedwojenna inicjatywa powinna być zrealizowana, gdyż Nowy Sącz był szczególnym miejscem dla Piłsudskiego, a on sam jest przez mieszkańców miasta pamiętany do dzisiaj” – przekonuje komitet.
W miejscu, gdzie planowane jest uczczenie pamięci Marszałka, od 1945 roku stał pomnik „wdzięczności” Armii Czerwonej, zbudowany pod przymusem i na polecenie wojskowych władz radzieckich. Po przełomie w 1989 roku środowiska niepodległościowe i patriotyczne systematycznie domagały się likwidacji pomnika. W 1992 roku Rada Miasta podjęła uchwałę „w sprawie rozebrania Pomnika Żołnierzy Radzieckich przy al. Wolności z zachowaniem znajdujących się przed pomnikiem grobów i obsadzeniem pozostałego po rozbiórce terenu zielenią”, ale nie została ona zrealizowana. Po wielu latach sporów w 2013 roku podjęto decyzję o przeniesieniu prochów żołnierzy Armii Czerwonej spod pomnika przy al. Wolności na cmentarz komunalny i pochowaniu w kwaterze żołnierzy radzieckich. Ostatecznie, po kolejnych demonstracjach środowisk niepodległościowych i patriotycznych, w lipcu 2015 roku ekshumowano szczątki sześciu żołnierzy Armii Czerwonej pochowanych pod pomnikiem (w sierpniu pochowano ich w kwaterze żołnierzy radzieckich na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Rejtana). Dzień po ekshumacji rozpoczęto wyburzanie pomnika, który ostatecznie zniknął z krajobrazu Nowego Sącza 11 lipca ub. r.
(JO)
BARBARZYŃSKI NARÓD podły wredny