Basztę Kowalską i fragment murów otoczyły rusztowania i zasłoniła siatka zabezpieczejąca. Trwają prace konserwatorskie i renowacyjne. Równolegle powstaje dokumentacja geologiczna wzgórza zamkowego oraz przygotowywane koncepcje odbudowy nowosądeckiej warowni. Dotyczą m.in. zagospodarowania całego terenu, odbudowy wieży narożnej od strony Dunajca, pomieszczeń dawnej biblioteki oraz pomieszczeń samego zamku.
Prace przy fragmencie murów i baszcie nie mają zamierzanego wcześniej zakresu. Środki są z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków (500 tys. zł). Ale Sądeckiej Agencji Rozwoju Regionalnego, zajmującej się już od 6 lat przygotowaniami do ewentualnej odbudowy nowosądeckiego zamku, nie wystarczyło środków na rozstrzygnięcie wszystkich etapów przygotowanego w zeszłym roku przetargu na prace renowacyjne. Mimo to Jarosław Suwała, prezes SARR, zapowiada, że prace nie tylko zabezpieczą mury przed degradacją. Pozwolą na udostępnienie dla zwiedzających co najmniej ganku straży i być może utworzenie punktu widokowego.
Zamek Królewski został całkowicie zniszczony w 1945 roku. W latach 50. odrestaurowano renesansową Basztę Kowalską oraz fragment murów obwodowych z attykami. W latach siedemdziesiątych przeprowadzono prace remontowo- zabezpieczające. Miały na celu utrwalenie pozostałości w formie tzw. „trwałej ruiny”. Zabezpieczono korony murów, uzupełniono licowanie oraz nadbudowano niektóre fragmenty ścian. Granice między oryginałem a rekonstrukcją oznaczono warstwą dachówki ceramicznej. W poprzednich dekadach kilkukrotnie prowadzono także drobne prace konserwacyjne, ale obecne roboty mają największy zakres.
W zamyśle władz Nowego Sącza zabezpieczenie Baszty Kowalskiej i fragmentu murów to element przygotowania do rozważanej odbudowy zamku. Aktualna koncepcja określana jako „klasyczna” oparta jest na planach z 1777 r., XIX w. i z 1928 r. oraz opisowych dokumentach archiwalnych przedstawiających zamek z tamtego okresu. Jednak wciąż trwa proces opracowywania i uszczegóławiania tych planów. Do końca roku powinna być gotowa m.in. dokumentacja geologiczna wzgórza zamkowego. Dodatkowo, koncepcje odbudowy poszczególnych pomieszczeń wraz z aranżacją wnętrz oraz opracowanie programu konserwatorskiego. W opracowaniu jest także koncepcja odbudowy wieży narożnej od strony Dunajca oraz pomieszczeń dawnej biblioteki.
(JO)
