W nocy z piątku na sobotę normy zanieczyszczenia pyłem PM10 były w Nowym Sączu przekroczone siedmiokrotnie. Smog wisi nad miastem i Małopolską, prognozy na najbliższe dni też nie są obiecujące.
W piątek stężenie pyłu zawieszonego PM10 odnotowane w jedynej w Nowym Sączu stacji pomiarowej przy ul. Nadbrzeżnej wyniosło o godzinie 23:00 aż 345 µg/m³.
W styczniu br. w Nowym Sączu dopuszczalne średniodobowe normy stężenia pyłem zawieszonym PM10 jak do tej pory nie były przekroczone tylko przez 3 dni. Podobnie w grudniu ub.r. – w nowosądeckiej stacji pomiarowej odnotowano jedynie trzy doby poniżej dopuszczalnego 24-godzinnego stężenia (50 µg/m³) pyłu PM10.
Według władz Nowego Sącza, które w styczniu br. roku wydały komunikat w sprawie działań dotyczących starań o poprawę jakości powietrza w mieście, „na podstawie badań Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie wiemy, że od 2011 roku powietrze w Nowym Sączu ulega regularnej poprawie”. Przedstawiono jednak dane tylko do 2014 roku – ubiegłoroczne wyniki pomiarów przeczą niestety tej tezie.
Polskie normy dopuszczają, aby PM10 stężenie nie było przekraczane więcej niż 35 razy w ciągu roku. W 2015 w Nowym Sączu średnia wartość stężenia PM10 była przekroczona aż 117 razy, a w 2014 – 96 razy. W 2011 roku było to 118 dni.
W sobotę 23 stycznia oraz w najbliższych dwóch dobach jakość powietrza w Nowym Sączu określana jest jako „bardzo zła”. Służby ochrony środowiska ostrzegają:
Nie należy przebywać na otwartym powietrzu zbyt długo. Dotyczy to zwłaszcza kobiet w ciąży, dzieci i osób starszych oraz chorych na astmę, choroby alergiczne skóry, oczu i choroby krążenia.
Jak podaje Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska pył składa się z mieszaniny cząstek stałych i ciekłych zawieszonych w powietrzu i będących mieszaniną substancji organicznych i nieorganicznych. Pył zawieszony może zawierać substancje toksyczne takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (m.in. benzo(a)piren), metale ciężkie oraz dioksyny i furany.
Pył PM10 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych i płuc, natomiast pył PM2,5 cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, które mogą także przenikać do krwi.
Największa emisja pyłów powodowana jest w wyniku spalania węgla w starych i często źle wyregulowanych kotłach oraz piecach domowych. Duże znaczenie ma również spalanie odpadów w tych kotłach, które choć jest nielegalne i powoduje poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi, jest praktykowane przez niektórych mieszkańców. Znacząca emisję pyłu powodowana jest również przez komunikację – zarówno w wyniku spalania paliw w silnikach, jak również jako emisja wtórna z unoszenia pyłów z brudnych i będących w złym stanie dróg. W kotłach domowych największy wpływ na wielkość emisji pyłu ma sposób podawania paliwa – w przypadku kotłów zasilanych automatycznie (retortowych) emisja pyłu jest znacznie mniejsza niż w przypadku zasilania ręcznego. Istotna jest również jakość spalanego węgla. Emisja pyłów powodowana jest również przez przemysł, szczególnie energetyczny, chemiczny, wydobywczy i metalurgiczny, ale ze względu na wysokość emitorów oraz obowiązujące przepisy prawne regulujące dopuszczalne wartości emisji, źródła te mają zwykle dużo mniejszy wpływ na jakość powietrza.
(iw)
