W poniedziałek, w obecności kilkuset chasydów z całego świata, przy ulicy Rybackiej w Nowym Sączu uroczyście otwarto mykwę – rytualną łaźnię żydowską.
To pierwszy taki obiekt w mieście od czasów II wojny światowej – wcześniej, w okresie międzywojennym, ludność żydowska stanowiła jedną trzecią populacji Nowego Sącza.
– Pokazujemy, że życie żydowskie w Nowym Sączu nie zamarło. Niech mieszkańcy miasta widzą, że znów zaczyna się życie religijne Żydów. Niech społeczność Nowego Sącza wie, że jest takie miejsce, gdzie mogą przyjść nie tylko Żydzi i że możemy tu razem świętować w dogodnym miejscu i czasie – mówił na otwarciu mykwy Tadeusz Jakubowicz, prezes Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie.
Chasydzi z całego świata przyjechali do Nowego Sącza z okazji 140. rocznicy śmierci cadyka Chaima Halberstama (tutaj więcej o nim).
Jak opisuje Wirtualny Sztetl – portal Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN – „można spotkać się z poglądem, że mykwa jest ważniejsza od synagogi. Z całą pewnością jest obiektem niezbędnym dla każdej gminy żydowskiej. Ablucji w mykwie poddają się kobiety przed ślubem, mężatki po okresie rytualnej nieczystości związanej z menstruacją lub porodem, mężczyźni przed przystąpieniem do czynności liturgicznych, soferzy przed pracą, a także dokonujący konwersji na judaizm. W wodzie mykwy koszeruje się także naczynia kuchenne”.
Nowosądecka mykwa powstała przy ulicy Rybackiej, naprzeciw cmentarza żydowskiego. Jest w niej m.in. basen dla mężczyzn i osobna umywalnia dla kobiet. Zgodnie z religijnymi zasadami, woda do rytualnej kąpieli pochodzić będzie bezpośrednio z deszczówki zbieranej z dachu. W budynku znajdują się także sala modlitwy i pokój dla rabina.
Działkę i dom już wcześniej kupiła Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego Bonei Sanz (kierowana przez mieszkającego na stałe w Nowym Jorku rabina sądeckiego Joela Halberstama, praprawnuka cadyka Chaima Halberstama). W budynku działa też koszerna kuchnia i łazienka dla setek chasydów odwiedzających ohel – grobowiec cadyka Halberstama.
Fundacja Bonei Sanz Polska jeszcze w ubiegłym roku wynajęła także synagogę przy ul. Berka Joselewicza, aby zająć się jej remontem, przywróceniem do funkcji religijnych oraz późniejszym utrzymaniem. Wcześniej Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie przejęła od Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu budynek synagogi, w którym przez ostatnie kilkadziesiąt lat działała Galeria Dawna Synagoga, filia Muzeum (pisaliśmy o tym m.in. w sierpniu 2015). Muzeum użytkowało synagogę bezpłatnie, od 1971 roku (po przekazaniu jej przez ówczesną Kongregację Wyznania Mojżeszowego). Po kapitalnym remoncie i adaptacji na cele wystawiennicze udostępniono ją zwiedzającym w 1982 roku .
(JO)
