7 listopada o godz. 11:00 w auli Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Marii Konopnickiej w Nowym Sączu odbędzie się V wydarzenie z cyklu: „Działo się – sądeckie historie”. Tym razem wydarzenie poświęcone jest referatowi: „Józef Blewoński – Członek Sztabu Dowódczego Związku Walki Zbrojnej Okręgu: Koło – Kalisz – Łódź”. Spotkanie poprowadzą: Pani Roksana Szczypta – Szczęch z Instytutu Pamięci Narodowej i Grażyna Kulig – sądecka malarka, córka Józefa Blewońskiego.
Józef Blewoński Przywódca Kolskiej Organizacji Armii Krajowej 16 kwietnia 1943 r. został w okrutny sposób stracony poprzez zgilotynowanie przez funkcjonariuszy III Rzeszy Niemieckiej. W czasie wojny należał do polskiego podziemia niepodległościowego, był członkiem „Związku Walki Zbrojnej”. Aresztowany przez gestapo przewożony był do różnych więzień. W okresie od kwietnia 1942r. do 10 marca 1943 r. w więzieniach w Kole, Inowrocławiu, we Wrocławiu i w Legnicy poddawany był nieludzkim torturom przez funkcjonariuszy III Rzeszy Niemieckiej. 12 marca 1943r. przez członków składu orzekającego Izby karnej Wyższego Sądu Krajowego w Poznaniu-sędziów o nazwiskach: Walter Borck, Gottfried Vogel, Werner Jahnke, będącymi funkcjonariuszami III Rzeszy Niemieckiej został skazany za działalność konspiracyjną na karę śmierci, którą wykonano przez zgilotynowanie.
Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu we Wrocławiu prowadziła śledztwo w sprawie zbrodni przeciwko ludzkości, polegającej na przekroczeniu uprawnień przez sędziów, którzy wzięli udział w zabójstwie więźnia Józefa Blewońskiego. W toku śledztwa ustalono, że „Związek Walki Zbrojnej” w ocenie składu orzekającego był jedną z najbardziej niebezpiecznych tajnych organizacji utworzonych w ramach polskiego ruchu oporu, wkrótce po wkroczeniu niemieckich oddziałów. Organizacja ta działała przy wsparciu rządu emigracyjnego gen. Sikorskiego. Za ostateczny cel miała wyzwolenie dawnych polskich terenów spod władzy niemieckiej. Wyższy Sąd Krajowy stwierdził, że oskarżeni wśród których był Józef Blewoński są Polakami, a podstawą wymierzonych kar był fakt, iż w czasie wojny najciężej wystąpili przeciwko Rzeszy Niemieckiej. Pokrzywdzeni, w tym Józef Blewoński prowadzili zatem działalność zmierzającą do odzyskania niepodległego bytu Państwa Polskiego.
V wydarzenie z cyklu „Działo się – sądeckie historie” ma więc bardzo osobisty wymiar. Oparte zostanie na wspomnieniach Pani Grażyny Kulig – sądeckiej malarki, córki Józefa Blewońskiego.
Dotychczasowe wydarzenia cieszyły się ogromnym zainteresowaniem ze strony uczniów sądeckich szkół, którzy zgłosili chęć udziału również w bieżącej edycji. . To pokazuje jak ważna jest dla nich historia. Uczniowie wręcz upominają się o bohaterów minionych lat. Widać, że chętnie uczestniczą w prelekcjach i spotkaniach z autorami, którzy mogą zgłębić ich wiedzę w tym temacie.
Wydarzenie organizowane jest przez: PBW w Nowym Sączu, Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie.
Partnerami wydarzenia są: Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Marii Konopnickiej w Nowym Sączu i Małopolskie Centrum Kultury Sokół.
