Choć z dzisiejszej perspektywy może to zabrzmieć dosyć egzotycznie, ale tak, w Nowym Sączu uprawiano na poważnie hokej na lodzie, i to nawet na niezłym poziomie! Od lat trzydziestych do sześćdziesiątych ubiegłego wieku, Nowy Sącz był drugim ośrodkiem hokeja na lodzie na Sądecczyźnie. Nigdy nie prześcignął królującej w tej dyscyplinie Krynicy. Co trzeba zaznaczyć, takich wysokich ambicji nigdy nie miał. Kto dzisiaj pamięta mecze hokejowe na „Jordanówce Kowalskiego”, za Warsztatami Kolejowymi czy „Starej Sandecji” przy Alejach Wolności? Wiedzieliście że od 2020 r. grupa pasjonatów podjęła próbę odtworzenia sekcji hokeja na lodzie? Zapraszamy do lektury drugiej części zarysu historii tej dyscypliny w Nowym Sączu. Pierwszą znajdą Państwo pod linkiem https://twojsacz.pl/w-pogoni-za-krazkiem-jak-w-nowym-saczu-w-hokeja-grano-czesc-1/
Pierwszy oficjalny mecz hokeja na lodzie w powojennym Nowym Sączu. Gazeta Krakowska z 6.01.1946 r.
„Paka” jest i gramy !
Dalszy rozwój gry w hokeja na lodzie zahamował wybuch II wojny światowej. Po jej zakończeniu hokeiści powrócili na taflę zimą przełomu 1945 i 1946 roku. Pierwsze oficjalne powojenne zawody hokejowe zorganizowali zawodnicy Szkolnego Klubu Sportowego „Beskid” na podwórzu I Gimnazjum w Nowym Sączu. Trzon zespołu tworzyli przedwojenni pasjonaci tej dyscypliny, bracia Zdzisław i Tadeusz Konieczny, Tadeusza Nosal, Maciej Styczyński, Eugeniusz Łazarek oraz Władysław Łobodziński. Dołączyli do nich nowicjusze w osobach Czesława Nosala, Stanisława Łętochy, Zbigniewa Opoki, Adama Koseckiego Stanisława Wnękowskiego, Wacława Sarny i Władysława Cieśli. Młodych zawodników skrzyknął nauczyciel wychowania fizycznego Jan Keller. Jeszcze pod koniec lat trzydziestych przeprowadził się z Krakowa do Nowego Sącza. Pracował w Gimnazjum Kupieckim oraz I i II Gimnazjum, a po wojnie Liceum Ogólnokształcącym. Dla sądeckiego hokeja jest to postać pomnikowa. W sezonie 1936/1937 r został Mistrzem Polski w barwach „Cracovii” Kraków. Po przyjeździe do Nowego Sącza pomagał przy organizacji drużyn i meczów hokejowych, a po wojnie był jednym z głównych wskrzesicieli tej dyscypliny w naszym mieście.
Lodowisko „Sandecji” na stadionie sportowym „Kolejarz” przy Alejach Wolności, druga połowa lat 50-tych. Panorama sądeckiego sportu, t. 2., Nowy Sącz 2016.
Tak ten czas wspominał Zdzisław Konieczny, legenda „Sandecji” i sądeckiego sportu w ogóle: (…) A więc „paka” jest i gramy. Pierwsze boisko mamy na podwórzu gimnazjum I. Ileż to nocy nieprzespanych było zanim zalaliśmy całe boisko. Ile klęć w domu od mamy i taty. „Gdzie się włóczysz, zamiast siedzieć w domu. A my, zmarznięci i olodowaciali , ale zadowoleni i uśmiechnięci w duch, cieszyliśmy się że mamy lód (…).
Natomiast ten czas tak zapamiętał inż. Tadeusz Nosal, szef produkcji i główny technolog Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Nowym Sączu, jedna z legend sądeckiego hokeja, obrońca i jednocześnie kierownik utworzonej w 1947 r. sekcji hokejowej w „Sandecji”: (…) Sprzęt bramkarski ocalał sprzed wojny, spodenki uszyła nam szkoła odzieżowa, tam też wykonano skarpety i swetry. Niestety, żaden z nas nie miał na początku rękawic i ochraniaczy. Bramki zrobiliśmy na Warsztatach Kolejowych. Pierwsze lodowisko urządziliśmy na placu Pierwszej Budy ( czyli, I Gimnazjum w Nowym Sączu, przyp. P . K.), potem za zakładem (chodzi o Warsztaty Kolejowe, przyp. P. K.) i wreszcie z prawdziwego zdarzenia przy Alejach Wolności (…)
„Kolejarz – Sandecja” 1947-1964
W ten sposób zbudowano podwaliny pod zawiązanie się sekcji hokeja na lodzie w Klubie Sportowym „Kolejarz – Sandecja”. Oficjalnie powstała początkiem 1947 r., a jej pierwszym meczem były zawody rozegrane 7.01.1947 r. na lodowisku przy Alei Wolności na tzw. „Starej Sandecji” (więcej na temat tego obiektu przeczytasz tutaj: https://twojsacz.pl/sportowe-areny-miasta-odc-1-al-wolnosci-stara-sandecja/ ) z drużyną Robotniczego Klubu Sportowego „Legia” Kraków. Historyczny mecz zakończył się zwycięstwem gospodarzy 2:1.
W tym czasie organizowano jedynie spotkania towarzyskie. Częstym przeciwnikiem byli zawodnicy KTH, drużyna z ówczesnej krajowej ścisłej czołówki. Nie zabrakło meczów z lokalnymi rywalami m. in. „Zrywem” Nowy Sącz, „Górnkiem” Glinik Mariampolski, „Ludowym Klubem Sportowym Grybów” oraz „Startem” Piwniczna. Debiut w zawodach mistrzowskich ligi wojewódzkiej, hokeiści „Sandecji” zaliczyli 7.02.1952 r. w Krynicy, podczas zakończonego porażką 3:7 starcia z „Stalą” Kraków. Największym sukcesem sekcji było zdobycie wicemistrzostwa woj. krakowskiego w sezonie 1954/1955.
W 1955 r. na stadionie przy Alei Wolności przeprowadzono remont, dostosowując go do zimowych potrzeb hokeistów. Dzięki zaangażowaniu Andrzeja Matrasa znaleziono fundusze, zbudowano trybuny i szatnie wraz z oświetleniem tafli, a sam inż. Tadeusz Nosal wykonał zegar hokejowy z urządzeniami mechanicznymi. Co dzisiaj jest trudne do wyobrażenia, w pracach budowlanych i montażowych uczestniczyli, zupełnie bezinteresownie, pozostali członkowie i zawodnicy sekcji.
Uroczyste otwarcie lodowiska miało miejsce 10.01.1956 r. w mistrzowskim meczu z „Akademickim Związkiem Sportowym Kraków”. Co ciekawe, pierwsze zawody przy sztucznym oświetleniu rozegrano z nowosądeckim „Zrywem”. Marzenie wielu sądeckich pasjonatów hokeja na lodzie w końcu się spełniło. Był to najlepszy okres w historii nowosądeckiego hokeja. Jak powstawało boisko do gry w hokeja wyjaśnia Tadeusz Nosal: (…) Tafle zalewaliśmy w niecce ogrodzonej bandami z desek. Nie było mowy o żadnych zgrupowaniach przed sezonem zimowym, czy też sztucznym lodowisku. Ale był hokej, o którym dziś już mało kto pamięta…. Po za już wspomnianymi, wyróżniającymi się zawodnikami sekcji m. in. byli Jan Pach, o którym mówiło się, że gdyby występował w bardziej znanym klubie to mógłby się otrzeć nawet o reprezentację Polski. Dalej Lesław Salamon, Jan Rajski, czy Ryszard Kmiecik. W kolejnych latach działalność sekcji zaczęła słabnąć.
Zawody hokejowe na „Starej Sandecji”. Druga połowa lat 50-tych. Panorama sądeckiego sportu, t. 2., Nowy Sącz 2016.
W 1961 r. z zespołu odeszli czołowi zawodnicy z powodu zakończenia sportowej działalności, a działacze „Sandecji” coraz mniej interesowali się hokejem i nie finansowali pracy sekcji. Zabrakło również nowych młodych twarzy, które mogłyby kontynuować działalność drużyny. Z tego powodu w sezonie 1961/1962 sekcja nie zgłosiła swojego uczestnictwa w rozgrywkach mistrzowskich. Kolejna dwa lata to obraz nieudanej próby ratowania hokeja na lodzie w Nowym Sączu. Do drużyny dołączyli nowi zawodnicy, którzy latem z powodzeniem grali w sekcji piłki nożnej w „Sandecji” m. in. Wacław Grądziel, Bogdan Obaryanyk, Czesław Szulc, Stanisław Ogorzały czy Roman Gerhardt. Młodzi hokeiści bez sukcesów w sezonie 1963/1964 wystąpili jeszcze w lidze okręgowej. Z zerowym dorobkiem punktowym zajęli ostatnie miejsce w tabeli. Jak pisał redaktor Daniel Weimer (…) Brak sukcesów spowodował ostatecznie zniechęcenie ostatnich pasjonatów. Sekcja hokeja na lodzie w „Sandecji” przestała istnieć.
Hokeiści „Sandecji” na stadionie przy Alei Wolności, druga połowa lat 50-tych. Fot. Muzeum Sandecji
Hokej powrócił do Nowego Sącza!
W 2020 r. grupa pasjonatów hokeja na lodzie podjęła się próby odbudowania tej dyscypliny w Nowym Sączu. Powstała amatorska drużyna hokeja na lodzie „Sandecja”, nawiązująca do tradycji zlikwidowanej w 1964 r. sekcji. Jedną z postaci stojącą za tym projektem jest prezes Kamil Gondek. Na pierwsze sukcesy nie trzeba było długo czekać. W 2022 r. w Krynicy – Zdrój drużyna została mistrzem Polski amatorów. Na co dzień występują w Podhalańskiej Amatorskiej Lidze Hokeja w Nowym Targu. Jedyny w Nowym Sączu klub hokejowy, prowadzi zajęcia dla młodzieży na lodowisku MOSIR przy ul. Nadbrzeżnej (więcej przeczytasz tutaj https://www.sandecjahokej.pl/ ).
Klub hokejowy „Sandecja” w Nowym Sączu. Fot. https://www.sandecjahokej.pl/
Piotr Kazana
Źródła wykorzystane w publikacji:
Czasopisma:
– „Gazeta Krakowska” – 1946 r.
Publikacje książkowe:
R. Aleksander, Dzieje kultury fizycznej i turystyki w Nowym Sączu, Nowy Sącz 1994.
D. Weimer, Złota Księga Sandecji 1910-2010, Nowy Sącz 2010.
J. Leśniak, S. Sikora, Panorama sądeckiego sportu, t. 1., Nowy Sącz 2016.
Jeśli podobają Ci się nasze teksty i działalność, możesz postawić nam kawę! Z góry dziękujemy!
