„Willa Marya” została wzniesiona w latach 1905 – 1906 dla lekarza kolejowego dra Tadeusza Kijasa i jego żony Marii, stąd opis na pocztówce wydanej kilka lat po wybudowaniu budynku (zaprojektowanego przez Jana Perosia).
Najbardziej znanym lokatorem był sądecki malarz i społecznik Bolesław Barbacki, który mieszkał tutaj u brata Zdzisława. Urodził się w 1891 r. jako syn Leona, inspektora szkół w Nowym Sączu, a bratanek Władysława późniejszego burmistrza miasta. Ukończył ASP w Krakowie, choć studiował także prawo na UJ. Szybko stał się bardzo popularnym malarzem w całej Europie. Był wielokrotnie nagradzany, podróżował po kontynencie. Wielu bogatszych sądeczan zamawiało u niego swoje portrety.
Wśród klientów był m.in. burmistrz Roman Sichrawa, którego podobiznę pędzla Barbackiego można zobaczyć w Ratuszu. Był także wybitnym działaczem i prezesem Sokoła, założycielem i dyrektorem Szkoły Przemysłowej Żeńskiej. W czasie wojny działalność konspiracyjną przypłacił życiem. Aresztowany przez Niemców, został rozstrzelany w Biegonicach w 1941 r.
Ironią losu stał się fakt, że niemieckie wojsko: Luftwaffe i Wermacht, krótko po jego śmierci (w 1943 r.) zakwaterowało się w Willi. Nadal jednak w domu działalność konspiracyjną prowadziła Helena Barbacka – opisuje fragment dziejów pięknej willi historyk Łukasz Połomski.
Współczesne zdjęcie „Willi Marya” można znaleźć w naszym subiektywnym wyborze pięciu najpiękniejszych willi w Nowym Sączu. Znalazła się na pierwszej pozycji.
(jm)
