Drugi dzień XI Kongresu Kultury Regionów, 22 października 2025, w Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu, poświęcony był głębokiej eksploracji „dotyku” zarówno w wymiarze językowym, kulturowym, jak i praktycznym, a także refleksji nad dziedzictwem i twórczym eksperymentowaniem z tradycją.
Rano, w Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ, odbyły się równolegle dwa panele tematyczne. Pierwszy z nich, „PONAD SŁOWAMI. Dotyk jako niewerbalny język emocji”, prowadzony w sali im. Danuty Szaflarskiej pod opieką naukową prof. dr. hab. Józefa Kąsia i moderacją dr hab. Katarzyny Drąg, stanowił interdyscyplinarne studium dotyku. Prof. Józef Kąś poprowadził uczestników przez ewolucję znaczeniową prasłowiańskiego rdzenia słowa „dotknąć”. Natomiast dr hab. Tomasz Wiślicz wprowadził w fascynujący świat chłopskiej cielesności i związek etymologiczny słowa „kochać” z „dotykać”. Anna Pietrusza podzieliła się wiedzą na temat magii i praktyk dotyku w higienie, leczeniu i rytuałach ochronnych, natomiast dr hab. Katarzyna Drąg omówiła współczesną komunikację haptyczną, jej funkcje w relacjach oraz problem „głodu skóry”, wskazując na różnice kulturowe w okazywaniu dotyku.
Równocześnie w sali im. Lucjana Lipińskiego odbył się panel „ODCISKI TRADYCJI. Między dziedzictwem a eksperymentem”, którego opiekunem naukowym była prof. dr hab. Aleksandra Dziurosz, a moderatorem Krzysztof Trebunia-Tutka. Paneliści, w tym Andrzej Józefczyk, Natalia Klamann, prof. dr hab. Maria Pomianowska i Maria Stępień, podjęli głęboką refleksję nad tożsamością, badając, jak indywidualne „odciski” współczesnych doświadczeń splatają się z dziedzictwem. Dyskutowano o pamięci ciała, szacunku w kontynuacji tradycji przy jednoczesnym dodawaniu własnej cząstki, a także o wyzwaniach i szansach płynących z międzykulturowych fuzji w dobie globalizacji.
Popołudnie przeznaczone było na warsztaty, podczas których uczestnicy mogli dosłownie dotknąć tradycji i nowoczesności.
Kasandra Lipińska prowadziła warsztaty poświęcone tworzeniu ludowych pająków ze słomy i bibuły, tradycyjnych ozdób izb. Karolina Starostka-Kokoszka zaprosiła na warsztaty haftu sensorycznego, podczas których uczestnicy uczyli się tworzyć trójwymiarowe ściegi z włóczki, inspirowane roślinnym motywem z gorsetu krakowskiego. Krzysztof Trebunia-Tutka prowadził warsztaty pieśni góralskich, akcentujące śpiew prosty, głęboki i prawdziwy, jako formę wyrażania emocji i budowania wspólnoty. Aneta Sural zaprosiła na zajęcia tworzenia słowiańskich lalek ochronnych, tzw. motanek.
Na warsztatach, prowadzonych przez Natalię Wirmańską-Pawelec, uczestnicy poznawali techniki malowania na tkaninach, inspirując się motywami kwiatowymi i ornamentami Podhala. Anna Koblak prowadziła warsztaty plecionkarstwa, podczas których poznawano podstawy wyplatania metodą okrężną. Regina Słodyczka-Giewont i Klemens Słodyczka, z oprawą muzyczną Jakuba Gąsienicy-Giewonta, poprowadzili zajęcia ruchowe, oparte na tradycyjnym tańcu góralskim, skupiające się na relacji, świadomości ciała i roli tańca jako przestrzeni dla zmysłów. Magdalena Kulesza-Fedkowicz prowadziła warsztaty plastyczne koncentrujące się na potrzebie pracy manualnej, bezpośrednim kontakcie z materią i medytacyjnym działaniu powtarzających się czynności. Na ostatnich, dziewiątych warsztatach dr inż. Karol Jędrasiak wprowadził uczestników w świat interaktywnej sztuki dotykowej
i ruchowej.
Dzień zakończyło wzruszające widowisko folklorystyczne, na które organizatorzy Kongresu zaprosili do sali im. Lucjana Lipińskiego.
Spektakl pt. „W objęciach. Jak sie naskie chodoki z Niomec łod bałora wróciuły”, w reżyserii Krzysztofa Ryndaka i Jakuba Sromka, w wykonaniu Zespołu Regionalnego KUBIOKI i SOSIADY z Bilska, opowiadał historię powrotu syna Sołtysa i sąsiada z robót przymusowych w Niemczech w 1945 roku. Był to poruszający obraz powojennych powitań, uścisków i radości, który w piękny sposób podsumował tematykę Kongresu, celebrując siłę wspólnoty, bliskości i tradycji.
Komunikat MCK Sokół
